Wendbaarheid in de kinderopvang thema op Landelijke Bijeenkomst bdKO
Managementprijs in Kinderopvang naar Ans van Hoof

Wendbaarheid in de kinderopvang. Er zijn geen oude wegen naar nieuwe bestemmingen. Dit uitdagende thema stond centraal op de Landelijke Bijeenkomst van de bdKO op 1 november 2012 in het hoofdkantoor van KPMG in Amstelveen. Ongeveer 200 deelnemers wisselden van gedachten hoe om te gaan met alles wat momenteel op de kinderopvang afkomt. Veel directeuren uitten hun zorg over het huidige overheidsbeleid, maar zagen ook volop kansen. Daarvoor moet je echter wel keuzes maken.
Tijdens de bijeenkomst werd de Managementprijs Kinderopvang 2012 uitgereikt aan Ans van Hoof. Zij is directeur-bestuurder van kinderopvangorganisatie Ludens in Utrecht.

Er komt momenteel veel op de kinderopvang af. Na jaren van groei zet overheidsbeleid de sector onder druk. Dit vraagt nogal wat van directeuren en bestuurders in deze sector. Ze moeten op zoek naar nieuwe wegen voor hun organisatie. De Landelijke Bijeenkomst van de bdKO biedt de mogelijkheid om hiervoor inspiratie op te doen. Net als voorgaande bijeenkomsten waren er boeiende sprekers, veel praktijkverhalen en volop mogelijkheid om met koffie en een broodje ideeën uit te wisselen. Ook nu weer droeg gastheer KPMG bij aan een geslaagde dag.

Nieuw bestuurslid
Tijdens de Algemene Ledenvergadering van de bdKO stond niet alleen een aantal formele zaken op de agenda, ook vertelden drie directeur-bestuurders tegen welke problemen zij aanlopen in hun organisatie en hoe ze hiermee omgaan. bdKO-voorzitter Anja Hol noemde het inspirerende voorbeelden.

De vergadering begon met het kiezen van een nieuw bestuurslid omdat Els Landerloo per 1 januari 2013 afscheid neemt van het bestuur. Er waren twee kandidaten: Arno Dielesen, directeur van Holding NulVier in Boxtel en Frank Lubbers, directeur van Knotz Kinderopvang in Delft. Na een schriftelijke stemming koos de vergadering, met één stem verschil, Frank Lubbers als nieuw bestuurslid.
Verder werden de begroting en het werkplan bdKO 2013 goedgekeurd. Belangrijkste activiteiten uit het werkplan zijn het realiseren van een opleidingsaanbod in samenwerking met de Brancheorganisatie Kinderopvang en Nyenrode Business University, het organiseren van nieuwe hotspots over actuele thema’s en van een afsluitende conferentie van de hotspot ‘Kinderopvang, partner in de ontwikkeling van kinderen’. Deze conferentie vindt plaats op 23 januari 2013 en wordt georganiseerd met de Brancheorganisatie Kinderopvang.

Anja Hol noemde nog een groot aantal activiteiten van de bdKO en wees op de website voor meer informatie hierover. Daarna gaf ze het woord aan Walter Hardenberg. Hij is een van de trekkers van de hotspot ‘Kinderopvang, partner in de ontwikkeling van kinderen’. Hardenberg prees de actieve inbreng van verschillende leden in deze hotspot. Hij vertelde over de inspirerende bijeenkomsten en zei uit te zien naar de afsluitende conferentie op 23 januari. Tijdens deze conferentie zullen onder andere presentaties gegeven worden over ‘zakelijk flirten’ en hoe je als kinderopvang kunt samenwerken met branchevreemde organisaties. Hij eindigde dan ook met: ‘Ga vreemd!’

Johan Vriesema kondigde de nieuwe hotspot ‘Strategische inkoop’ aan en riep leden op hieraan deel te nemen. ‘Wij gaan bekijken hoe je de structuur van inkoop kunt verbeteren; hoe je financiële middelen effectiever kunt inzetten.’ Bedoeling is dat deze hotspot best practices verzamelt.

Inspirerende voorbeelden

Pauline Schellart is directeur-bestuurder van Kanteel. Haar organisatie verzorgt op 40 locaties kinderopvang in ‘s- Hertogenbosch en omgeving. Een belangrijk deel daarvan ligt in aandachtswijken. Toen zij aantrad als bestuurder kreeg ze niet alleen te maken met krimp, maar ook met onrust in de organisatie. ‘Het rommelde intern al lange tijd en er werd niet naar buiten gekeken’, vertelde ze. ‘Vraag is dan: waar begin je aan als er krimp op je af komt en zoveel andere dingen gedaan moeten worden? Hoe voorkom je dat je enkel allerlei brandjes gaat blussen?’ Schellart vertelde dat ze eerst veel heeft geluisterd en daarna een plan schreef met een duidelijke visie uitgewerkt in vijf peilers; pedagogische visie, professionaliteit, klant centraal, samenwerking en financieel gezond. ‘Dit heb ik besproken met alle geledingen binnen de organisatie en vervolgens een aantal mensen gezocht met wie ik een veranderteam heb gevormd’, legt ze uit. Dit team viel niet samen met het managementteam. ‘De plannen en het veranderteam werden goed ontvangen. Wij hebben de urgentie benadrukt en dat sloeg aan. Ook hebben we laten zien dat we, ondanks de krimp, willen investeren. Wij hebben bijvoorbeeld twee mensen aangenomen voor marketing en communicatie.’

Walter Hardenberg, directeur-bestuurder van Speelwerk, geeft leiding aan ongeveer 100 locaties in het noorden van het land. Toen de wachtlijsten korter werden, vroeg hij zich af: ‘Wat hebben wij in het verleden laten liggen.’ Met behulp van een beslisboom is hij toen de organisatie gaan analyseren. Aan de hand van concrete voorbeelden liet hij zien dat vaak onvoldoende vanuit de klanten wordt gedacht. ‘Neem de foto’s in ons promotiemateriaal. Er staan vrijwel altijd jonge kinderen op. Ouders gaan vaak echter al nadenken over kinderopvang wanneer ze zwanger zijn. Daar moet je je dus op richten. Onze potentiële klanten zijn nu ook zwangere vrouwen.’
Als ander voorbeeld noemde Hardenberg het grote verloop onder kinderen van acht à negen jaar op de BSO. ‘Wij hebben uitgezocht waarom ze op die leeftijd de BSO vaak niet meer leuk vinden. De kinderen waren duidelijk: ze vonden het kinderachtig en voelden zich behandeld als kinderen van vier jaar. Dat bleek te kloppen. Waar lag dat aan? Aan onze BSO-medewerkers die heel goed zijn in verzorgen, maar minder goed kunnen omgaan met kinderen die eigenwijs beginnen te worden en spannende dingen willen doen.’ Hardenberg vertelde hoe ze dit hebben aangepakt en dat de uitval onder deze groep kinderen is gedaald. ‘Je kunt je wel richten op de voorkant, op het binnenhalen van kinderen, maar als ze er aan de achterkant uitlopen omdat ze het niet leuk vinden, schiet je nog weinig op.’

Ook directeur-bestuurder Esther Zijl van Forte Kinderopvang heeft met haar bijna 30 locaties in Castricum en omgeving te maken met krimp. Zij vertelde de zaal dat haar organisatie afgelopen tijd grondig heeft nagedacht over de kwaliteiten van Forte en hoe die in te zetten in de toekomst. ‘Wij kiezen voor kwaliteit en bieden ondanks de krimp extra activiteiten aan. Wij zijn juist meer gaan bieden en leiden onze medewerkers daarvoor ook op. Wij richten ons niet op ouders die enkel kiezen voor prijs en flexibiliteit. Die laten we gaan. De grootste groep ouders wil structuur en regelmaat. Wij zijn met hen in overleg gegaan wat ze van ons verwachten. Op deze manier moet je bereid zijn jezelf steeds weer onder de loep te nemen en als je keuzes hebt gemaakt moet je je daaraan ook houden.’ Van Zijl benadrukte het belang van het maken van keuzes. ‘Juist nu is dat zo belangrijk. Daarnaast moet je laten zien wat je doet en hoe je het doet. Wij hebben dan ook geïnvesteerd in communicatie.’

Managementprijs Kinderopvang

Het middagdeel van het programma werd geopend door gastheer Mark van Opzeeland, partner van KPMG en voorzitter van de Branchegroep Kinderopvang KPMG. Opzeeland blikte terug op de Landelijke Bijeenkomst van de bdKO van vorig jaar en zei: ‘Toen ging het over nieuwe mogelijkheden. Daar gaat het nog steeds om. Juist nu. De kinderopvang wordt hard geraakt, wees daarom innovatief. Kinderopvang is geen luxe, maar noodzakelijk voor kinderen en de arbeidsmarktparticipatie.’ Hij riep de aanwezigen op naast innovatief vooral ook samen te werken, professioneel te opereren en transparant te zijn.’

Daarna kreeg Christien van Wijk, voorzitter van de Stichting Managementprijs Kinderopvang, het woord. Zij kondigde de jaarlijkse Managementprijs Kinderopvang aan die voor de dertiende keer werd uitgereikt. Volgens haar voldoet de winnaar aan het beeld dat Opzeeland schetste. Na een filmpje ontving directeur-bestuurder Ans van Hoof van kinderopvangorganisatie Ludens in Utrecht de prijs uit handen van Marie-Louise van Mourik, de winnaar van vorig jaar.
De jury van de jaarlijkse Management Kinderopvang was unaniem over de opmerkelijke kwaliteiten van Ans van Hoof. De toetsingscommissie schrijft in haar rapport dat ze gedreven is, professioneel, betrouwbaar en gericht op samenwerking. ‘Niet alleen haar eigen organisatie plukt daar de vruchten van, maar ook tal van andere organisaties waarin ze participeert.’
Trots en bescheiden nam Van Hoof het bronzen beeldje dat aan de prijs verbonden is in ontvangst. Ze wees er op dat de goede resultaten van haar organisatie te danken zijn aan al haar medewerkers en hun professionele en betrokken inzet. Ze benadrukte het belang van samenwerken en het handhaven van kwaliteit. ‘Ik geloof dat je ook in dit soort tijden de kwaliteit op een hoog niveau moet houden. Daarnaast is voor mij de uitdaging mijn idealen te laten kloppen met de bedrijfsvoering.’ Wat die idealen zijn: ‘Kies ruimhartig voor de jeugd. Ook voor degenen die wonen in krachtwijken. Bemoei je overal mee en zoek de samenwerking op. Kinderopvang: dat gun je ieder kind.’ Zie ook: www.managementprijskinderopvang.nl.